Undervisningsopplegg VG1

Idé 1:

Mål: Å gje elevane medvit om eige språk og identitet

Vi ber elevane skrive ein tekst på eige talemålet, så på hovudmål, og til slutt på sidemål. Etterpå samanliknar dei og ser kva som er likt og ulikt mellom dei ulike målføra, og kva for eitt av skriftspråka som liknar mest på talemålet deira -> metatankar om språk

Ein vri på denne oppgåva kan vere at elevane kan få ut ein tekst, som dei skal omsetje til talemålet sitt, og så samanlikne seg i mellom, om det er stor variasjon i talemål innanfor klassen.

Idé 2:

Ta utgangspunkt i Lomheim si bok «Ord om ord»

Elevane får ansvar for å presentere kvar sin bokstav. Vidare skal dei skrive eit kåseri (evt essay) om eit valfritt nynorsk ord, der dei legg seg på same stilnivå som Lomheim. Dei kan evt. ha samla ei liste over «rare» nynorskord, som dei kan ta utgangspunkt i. Munnleg framføring.

Ekstraoppgåve som kan vere aktuell for Valdres: korleis er det å halde foredrag når manuset er på nynorsk?

Idé 3:

Lage reklameplakat på nynorsk t.d. for Moods of Norway

Idé 4:

Halde eit tverrfagleg grammatikkurs, som er utarbeidd på Volda vgs (du finn det på nettsidene deira). Ha ei prøve til slutt.

Idé 5:

Skrive eit avsnitt av ein skjønnlitterær tekst om til sidemålet. Sjå på om det er det same kva for eit målføre teksten står på, eller om teksten endrar karakter når ein endrar på målføret. Bruke t.d. «Liten knute»

Idé 6:

Ta utgangspunkt i dei viktigaste reglane for nynorsk rettskriving. Dele klassen inn i høvelege grupper, og gje kvar gruppe ansvar for kvar sin regel. Gruppene skal presentere regelen gjennom ein samansett tekst (rap, plakat, film, song…) som skal leggast fram for dei andre. Ein opprettar også ei mappe på Fronter, der kvar klasse skal legge inn teksten sin, samt ein kortfatta «vanleg» tekst som forklarar regelen og syner til døme.

Ein kan bruke «Brotsmannskvad» som eit døme på korleis dette kan gjerast.

Ein vri: gruppene presenterer kva feil dei oftast gjer når dei skriv nynorsk, og kva som er rett måte å skrive dette på

Tekstar vi kan bruke til inspirasjon, eller som døme:

·         Ordføraren i Vanylven rappar i ein reklame for kommunen. Eg leitte etter han, men fann han ikkje.

·         Are Kalvø: kåseri om nynorsk (http://www.youtube.com/watch?v=s7olTWEIwAI)

·         NRK Super nett- TV «Etter skoletid»: innvandrarborn om nynorsk (rappar «Mellom bakkar og berg») Eg har leitt etter dette, både på NRK og youtube, men finn det ikkje. Trur det var Kari H. som snakka om det. Har du ei lenkje, Kari?

·         «Liten knute» av Gunnhild Øyehaug (http://signatur.samlaget.no/menypunkt.cfm?id=86-390-2&mpid=4185,4186)

·         Sylfest Lomheim: Ord om ord (bok)

·         Brotsmannskvad (http://www.youtube.com/watch?v=noizzy1q3Jc)

Dei mest aktuelle kompetansemåla (vg1):

-          Forklare flerspråklighet …

-          Forklare grammatiske særtrekk ved norsk språk ...